Białystok

Dzięki swemu specyficzemu położeniu geograficznemu, Białystok stał się prawdziwym konglomeratem kulturowym, zamieszkiwanym przez mniejszości: białoruską, rosyjską, romską, tatarską i ukraińską. Białystok to także największy ośrodek prawosławia w Polsce. Poza unikalnymi zabytkami samego miasta, takimi jak Pałac Branickich, warto również zwiedzić Podlasie i odkryć jego skarby – rozległe lasy, meandrujące rzeki, zabytki kultury żydowskiej, prawosławnej i tatarskiej.

o Białymstoku

Białystok jest stolicą województwa podlaskiego oraz najważniejszym ośrodkiem gospodarczym i akademickim Polski północno-wschodniej.

Położenie Białegostoku w sąsiedztwie Białorusi, Litwy i Rosji stwarza doskonałe warunki do rozwoju gospodarczego miasta. W jego pobliżu przebiegają również główne połączenia komunikacyjne, w tym linia kolejowa (Berlin-St. Petersburg-Moskwa) oraz autostrada Via Baltica. Uwarunkownia geograficzne i historyczne sprawiają, że Białystok utrzymuje bliskie kontakty ekonomiczne i kulturalne z krajami Europy Wschodniej.

Wprawdzie tylko niewielka część zabytkowej zabudowy Białegostoku przetrwała do dnia dzisiejszego, ale zachowało się kilka miejsc, które z całą pewnością warto odwiedzić. Okolice Białegostoku są natomiast niezwykle atrakcyjne z punktu widzenia turysty – zaletą Podlasia jest jego wyjątkowo czyste środowisko naturalne, liczne parki narodowe i rezerwaty. W całym regionie można znaleźć także ślady obecności ludności żydowskiej i muzułmańskiej, które miały niepodważalny wkład w dziedzictwo kulturalne tych terenów.

Biorąc pod uwagę mozaikę różnych kultur, wyznań i narodowości Białegostoku, nie dziwi fakt, że właśnie tutaj powstał sztuczny język – Esperanto. Według zamysłu jego pomysłodawcy – Ludwika Zamenhofa – język ten miał stanowić most porozumienia między przedstawicielami różnych nacji. Wprawdzie Esperanto nie stało się powszechnym językiem międzynarodowym, jednak zyskało wielu zwolenników (dziś posługuje się nim około 2 mln użytkowników na świecie).

GEOGRAFIA

Białystok to największe miasto w Polsce północno-wschodniej, leżące na Nizinie Północnopodlaskiej. Miasto zaczerpnęło swoją nazwę od rzeki Białej, nad którą jest położone. Otaczają je gęste lasy Puszczy Białowieskiej oraz Narwiańskiego Parku Narodowego, które stanową idealne miejsce wakacyjne dla wielbicieli aktywnego wypoczynku. W samych granicach miasta znajdują się aż dwa rezerwaty przyrody. Tutejszy klimat charakteryzuje się trochę niższymi temperaturami niż pozostała część kraju.

HISTORIA

Już w XV wieku na tych terenach powstała pierwsza osada – Bielszczany. Dwa wieki później przekształciła się ona w miasto z własnym rynkiem oraz drewnianym kościołem. W XVII wieku Białystok został przyznany Stefanowi Czarnieckiemu, w zamian za zasługi wojenne hetmana w walce ze Szwedami.

Prawdziwy rozwój Białegostoku nastąpił za czasów Branickich. Osiemnastowieczni właściciele miasta – Jan Klemens Branicki i jego żona, Izabela – byli znanymi mecenasami sztuki i nauki. Nie tylko zlecili budowę szpitala, ratusza, poczty i teatru, ale też przebudowali pałac w stylu barokowym i otoczyli go pięknymi ogrodami.

W wyniku rozbiorów Białystok początkowo znalazł się w granicach pruskich, aby następnie przejść pod władanie cara rosyjskiego (na podstawie traktatu z Tylży z 1807 roku).

W XIX wieku Białystok zaczęł nabierać znaczenia jako ośrodek przemysłu włókienniczego. Zagrożeni bankructwem fabrykanci z Łodzi przenosili swoje wytwórnie do Białegostoku, aby uniknąć płacenia wysokich podatków za transport dóbr do Rosji, będącej głównym rynkiem zbytu. Rozwój miasta przyspieszyło otwarcie połączenia kolejowego Warszawa-St. Petersburg.

W okresie tym Białystok był także bardzo ważnym ośrodkiem polskich Żydów. Stanowili oni, obok Polaków, najbardziej liczebną grupę zamieszkującą to wielokulturowe miasto, obok przedstawicieli ludności rosyjskiej, niemieckiej, litewskiej, białoruskiej i tatarskiej. Po I wojnie światowej Białystok wszedł w skład odrodzonej Rzeczpospolitej jako stolica województwa. W czasie wojny polsko-rosyjskiej w 1920 roku, przez krótki czas w mieście działał Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski, zorganizowany przez polskich komunistów, którzy ogłosili utworzenie Polskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.

Podczas II wojny światowej Białystok kilkakrotnie przechodził z rąk do rąk. Tutejszy ruch oporu, kierowany przez Armię Krajową, byl bardzo silny. II wojna światowa to tragiczny okres szczególnie dla ludności żydowskiej, której większość zginęła w gettach lub obozach koncentracyjnych.

Po II wojnie światowej przystąpiono do odbudowy miasta, odrestaurowano zabytki i na nowo otwarto polskie szkoły. Wprawdzie Białystok w dużym stopniu stracił swój wielonarodowy charakter, nadal pozostaje głównym ośrodkiem prawosławia w Polsce. Miasto także utrzymuje bliskie kontakty ze wschodnimi sąsiadami – Białorusią, Rosją, Litwą i Ukrainą.