Chorzów

Chorzów to miasto powiatowe w województwie śląskim, często nazywane wsią bożogrobowców – od nazwy Zakonu Rycerzy Grobu Bożego, do którego należała osada. Dzieje miasta wiążą się z rozwojem przemysłu górniczego, hutniczego i chemicznego. Dzisiaj Chorzów to małe i średnie przedsiębiorstwa, o charakterze usługowo-handlowym. Miejscowość słynie także z licznych wydarzeń kulturalnych i sportowych. To nadal ważny ośrodek gospodarczy Górnego Śląska.

o Chorzowie

Chorzów liczy około 117 tys. mieszkańców. Miasto, tak jak Bytom czy Sosnowiec, wyrosło z zanikającej tradycji górniczej i hutniczej. Dziś te filary przemysłu nie odgrywają już wiodącej roli, jednak wciąż budzą zainteresowanie turystów. Jedną z pozostałości przemysłowego krajobrazu jest wieża szybu kopalni „Prezydent” oraz szyb „Elżbieta”, wyglądem przypominający zamek.
Mimo, iż Chorzów otrzymał prawa miejskie dopiero w 1868 roku, posiada bogatą historię i liczne zabytki. Najciekawsze z nich to: kościół św. Barbary czy XVI-wieczny drewniany kościół św. Wawrzyńca.
Zwiedzając miasto nie można ominąć placu św. Jana, znajdującego się w najstarszej części Chorzowa, oraz Rynku miejskiego z ulicą Wolności. Charakterystycznymi elementami Rynku są: chorzowski ratusz i gmach poczty z końca XIX wieku. Ciekawy obiekt stanowi stary, zabytkowy budynek hotelu Graf Reden, w którym obecnie mieści się Teatr Rozrywki. Na uwagę zasługuje również rzeźba „Chłopiec z łabędziem”. To najstarsza rzeźba plenerowa w Chorzowie. Jest symbolem artystycznego rozwoju miasta.
Miasto posiada bogatą ofertę kulturalną. Chorzowskie cykliczne imprezy, takie jak Festiwal Piwa, Święto Miasta czy Śląskie Gody, co roku przyciągają mieszkańców i turystów. Odbywają się także liczne festiwale muzyczne: Reggae Rap Festival, Bluestracje i Festiwal Rock bez igły.
Mówiąc o Chorzowie nie można zapomnieć o obiektach rozrywkowych. Miasto słynie z największego w Polsce Śląskiego Wesołego Miasteczka oraz kolejki wąskotorowej. Atrakcją jest również Kąpielisko „FALA” – kompleks siedmiu odkrytych basenów ze sztucznie wytwarzaną falą. Na terenie Chorzowa znajduje się także dotychczas największy polski stadion sportowy oraz dobrze wyposażone, duże Planetarium Śląskie.
Mimo poprzemysłowego krajobrazu, Chorzów posiada piękne zespoły przyrodnicze. Do najciekawszych należą „Żabie Doły” i „Uroczysko Buczyna”. Wart zobaczenia jest także Zespół akwenów „Amelung”.

GEOGRAFIA

Chorzów położony jest nad rzeką Rawą, w centrum Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego na Wyżynie Śląskiej. Sąsiaduje z takimi ośrodkami przemysłowymi, jak: Bytom, Ruda Śląska, Katowice, Sosnowiec. Chorzów znajduje się na skrzyżowaniu ważnych szlaków komunikacyjnych i handlowych: Kraków-Wrocław czy Katowice-Poznań. W mieście funkcjonuje podział administracyjny na cztery główne dzielnice: Centrum, Chorzów II, Chorzów Stary i Chorzów Batory. Dzięki pamięci o historii Górnego Śląska i kształtowaniu się osad robotniczych przetrwały też dawne nazwy dzielnic: Klimzowiec, Nowe Hajduki czy Pnioki. Wiele z nich do dziś zachowało specyficzny, wiejski charakter.

HISTORIA

Dzieje Chorzowa sięgają średniowiecza i są ściśle związane z Zakonem Rycerzy Grobu Bożego, który władał osadą od połowy XIII wieku. Dzięki działalności klasztoru powstał kościół i szpital. Miejscowość zyskała przywilej lokacji na prawie niemieckim. Od tamtej pory Chorzów nazywany jest „wsią bożogrobowców” od nazwy zakonu.
W XVI wieku rozpoczął się rozwój gospodarczy miasta. Zaczęto wydobywać rudy srebra, ołowiu i żelaza. Przełom stanowiło odkrycie przez miejscowego proboszcza – Ludwika Bojarskiego – pokładów węgla kamiennego i powstanie kopalni „Księżna Jadwiga”.
W XIX wieku Chorzów przeszedł pod panowanie pruskie. Zaczęto wykorzystywać jego potencjał przemysłowy. W 1802 roku, na zachód od wsi powstała Królewska Huta, późniejsza Huta Kościuszko. Zaczęła pracę kopalnia „Król”. Dzięki nadanym w 1868 roku prawom miejskim Chorzów powiększył się, zyskał nowe drogi, połączenia kolejowe, a później tramwajowe. Na przełomie XIX i XX wieku rozpoczął się architektoniczny rozkwit miasta: otwarto najpiękniejszą na Śląsku Halę Targową i przebudowano Ratusz.
I Wojna Światowa i Powstania Śląskie zahamowały rozwój miejscowości. Chorzów wyszedł jednak z bitew zwycięsko i został włączony w tereny polskie. W okresie międzywojennym intensywnie działała Państwowa Fabryka Związków Azotowych. Zbudowano także gmach Domu Ludowego, Komunalnej Kasy Oszczędności czy stadion Ruchu Chorzów.
Po połączeniu w 1934 roku Królewskiej Huty z Chorzowem, miasto zyskało historyczną nazwę Chorzów. W tym czasie rozwinięta pod względem gospodarczym gmina Wielkie Hajduki stała się dzielnicą Chorzowa. Miejscowość zyskała Hutę Batory i Zakłady Chemiczne „Hajduki”.
W czasie II Wojny Światowej miasto wróciło pod panowanie Niemców. Z kolei po 1945 roku było intensywnie eksploatowane przez władze Związku Radzieckiego. Historia Chorzowa zatem od zawsze wiązała się z rozwojem przemysłu ciężkiego. Dziś większość zakładów jest zamknięta lub ich działanie zostało ograniczone. Poprzemysłowy krajobraz miasta wciąż jednak przypomina o górniczych tradycjach i przyciąga turystów.