Położona wśród jezior i leśnych ostępów mała wieś Gierłoż stała się znana dzięki „Wilczemu Szańcowi”. Wojenna kwatera Adolfa Hitlera. składała się z 80 żelbetonowych bunkrów zbudowanych w zaskakująco krótkim czasie, pomiędzy 1940 r. a 1941 r. Wódz Rzeszy przebywał tu od czerwca 1941 r. do listopada 1944 r. Przez te lata kwatera pozostawała niewykrywalna dla radarów. Dziś miejsce to, z potężnymi drzewami i pozostałościami bunkrów, jest udostępnione zwiedzającym. Muzeum w Gierłoży jest obowiązkowym punktem programu dla wszystkich miłośników historii, zainteresowanych zagadkami drugiej wojny światowej, jak również dla tych, którzy szukają odmiany po żeglowaniu i odpoczynku nad mazurskimi jeziorami.
Do budowy kwatery Hitlera wykorzystano wiele rozmaitych materiałów, przede wszystkim kamienie z pobliskich jezior. Osiem spośród bunkrów miało ściany o grubości od 1 do 6 m oraz dachy o grubości od 6 do 8 m. „Wilczy Szaniec” był doskonale chroniony – otoczone polami minowymi i stanowiskami przeciwlotniczymi bunkry zostały dokładnie zamaskowane siatkami imitującymi liście. Ich kolor zmieniano wraz ze zmieniającymi się porami roku.
Kwatera była prawdziwą fortecą, z własną bocznicą kolejową, lądowiskiem samolotów, źródłami zasilania oraz studniami. Pozostawała w bezpośrednim kontakcie z kwaterą główną w Berlinie i całą linią frontu.
To właśnie w Gierłoży 20 maja 1944 r. Hitler cudem uniknął śmierci, kiedy podczas narady wojskowej wybuchła bomba podłożona przez pułkownika Clausa von Stauffenberga, przywódcę organizacji przeciwstawiającej się nazistowskim rządom. W obecnym muzeum znajduje się tablica upamiętniająca von Stauffenberga i jego nieudaną próbę zamachu.
24 stycznia 1945 r. wycofujący się Niemcy w celu zatarcia wszelkich śladów wysadzili konstrukcję w powietrze. Po wojnie teren oczyszczono z min, częściowo odbudowano i przekształcono w muzeum, które zaprasza zwiedzających przez cały rok. W najlepiej zachowanym bunkrze-kantynie powstała restauracja „Wilcze Gniazdo”, na miejscu otwarto także hotel dysponujący 30 pokojami (jedno i dwuosobowymi) oraz pole namiotowe.
Podczas pobytu w rejonie Wielkich Jezior Mazurskich można odwiedzić Kętrzyn, największe miasto w pobliżu Gierłoży gdzie znajduje się kilka historycznych budowli, m.in gotycki kościół i gotycki zamek, w którym obecnie mieści się muzeum. Warta zobaczenia jest także Święta Lipka – nieduża miejscowość z barokowym sanktuarium maryjnym, znana jako cel pielgrzymek. Latem odbywają się tam słynne koncerty organowe.
Gierłoż znajduje się w północno-wschodniej Polsce, w województwie Warmińsko-Mzurskim, 8 km na wschód od Kętrzyna. Wieś ma zaledwie 20 mieszkańców.
Nazwa wsi pochodzi od nazwiska Hansa von Görlitz, który w 1353 r. był właścicielem zameczku myśliwskiego na tych terenach. Przed drugą wojną światową do Gierłoży zjeżdżali na niedzielne wycieczki mieszkańcy sąsiedniego Kętrzyna. W 1934 r. starostą powiatu kętrzyńskiego został Fritz Schultz, jeden z pierwszych członków NSDAP na terenie Prus Wschodnich. To właśnie Schultz miał wpływ na decyzję o lokalizacji głównej kwatery wojennej Hitlera w swoim powiecie.