Janów Podlaski

Janów Podlaski słynie z najstarszej i największej stadniny hodowlanej koni arabskich w Polsce. Co roku odbywa się tu Narodowy Pokaz Koni Arabskich Czystej Krwi oraz słynna na świecie aukcja arabów, w której uczestniczą znane osobistości – miłośnicy i hodowcy koni. Chociaż Janów Podlaski przyciąga przede wszystkim miłośników koni, miejscowość ma również inne atrakcje do zaoferowania.

o Janowie Podlaskim

Dzięki regularnym połączeniom autobusowym do Janowa Podlaskiego można łatwo dojechać z Białej Podlaskiej – podróż trwa niecałe 30 minut. Wspaniałe zabytki architektury, rozległe pastwiska oraz piękny park sprawiają, że Janów jest czarującym miejscem dla nie tylko dla amatorów koni, ale i innych turystów.

Stadnina Koni w Janowie Podlaskim powstała w 1817 r. Zabytkowe budynki stadniny, które zachowały się do dzisiaj, zostały zaprojektowane przez warszawskiego architekta Henryka Marconiego w latach 30-tych i 40-tych XIX w. Aby je zwiedzić, należy wcześniej ustalić termin, najlepiej bezpośrednio ze stajniami, natomiast na spacer po terenie można wybrać się bez wcześniejszego umawiania się.

Prawdziwym kuriozum w Janowie Podlaskim jest cmentarz dla koni, zapełniony głazami z tabliczkami, na których widnieją imiona koni zasłużonych dla stadniny. Inną ciekawostką najstarsza stacja benzynowa w Polsce, gdzie prezentuje się ręcznie wykonane dystrybutory paliw. Poza tym przetrwał barokowy kościół, wzniesiony w latach 1714-1735, a tuż za wsią można zwiedzać ruiny XV-wiecznego zamku biskupów. W parku krajobrazowym „Podlaski Przełom Bugu” turyści znajdą wiele zacisznych zakątków, natomiast na amatorów aktywnego wypoczynku czeka wiele atrakcji.

GEOGRAFIA

Janów Podlaski to duża wieś, licząca ok. 2 700 mieszkańców. Leży 20 km na północ od Białej Podlaskiej i 35 km na wschód od Łosic, w pobliżu granicy z Białorusią. Administracyjnie przynależy do województwa lubelskiego oraz powiatu bialskiego.

Wieś jest położona w regionie o dużych walorach przyrodniczych, na które składa się Bug z licznymi starorzeczami, a także ukształtowanie terenu, szata roślinna oraz struktura użytkowania gruntów. Wpływ ostrego klimatu kontynentalnego objawia się w Janowie Podlaskim m.in. dużą różnicą temperatur (od +30 do –30 stopni C) i stosunkowo niską sumą opadów w ciągu roku.

HISTORIA

Pierwsza wzmianka o osadzie zwanej Porchów, która znajdowała się w tym miejscu, pochodzi z 1423 r. W 1465 r. Porchów uzyskał status miasta na prawie chełmińskim i nową nazwę Janów Biskupi od ówczesnego biskupa Jana Łosowicza. Położenie Janowa przy szlaku Kraków-Wilno sprzyjało rozwojowi miasta. Już 1570 r. w 500 domach mieszkało 5 000 ludzi. Podczas potopu szwedzkiego w 1656 r. została zburzona warowna rezydencja oraz dwa kościoły. Dopiero w 1780 r. w miejscu rezydencji pojawił się późnobarokowy pałac.

W 1818 r. utworzono nową diecezję podlaską, a Janów stał się siedzibą biskupów. Po upadku powstania styczniowego, w którym miejscowa ludność licznie uczestniczyła, władze zaborcze skasowały diecezję. Pod koniec XIX i we wczesnych latach wieku XX nastąpiło zahamowanie rozwoju miasta ze względu na brak linii kolejowej i przemysłu. W latach 1918-1932 Janów służył jako siedziba powiatu konstantynowskiego, lecz nie miało to większego wpływu na sytuację ekonomiczną miasta.

Historia słynnej stadniny koni w Janowie Podlaskim sięga epoki wojen napoleońskich, które przyniosły dramatyczny spadek liczby koni na ziemiach polskich. Ideą, jaka przyświecała powstaniu stadniny w 1817 r., było przywrócenie krajowi statusu lidera w hodowli koni. Dzięki pomocy rosyjskiego feldmarszałka Iwana Paskiewicza, stadnina wkrótce wkroczyła w prawdziwie świetlany okres. W 1841 r. wybudowano pierwszą murowaną stajnię „Czołową”, w 1848 r. zaś kolejną – „Zegarową”.

W latach 30-tych i 40-tych XIX w. stadnina koni w Janowie była ważnym ośrodkiem hippologicznym na centralnych ziemiach polskich. Zarząd posiadał m.in. puchary, medale i inne odznaczenia zdobyte przez konie zakupione w Europie.

Kolejna murowana stajnia, stajnia „Woroncewa”, została zbudowana w 1885 r. Pierwsze ogiery czystej krwi arabskiej i angielskiej pojawiły się w Janowie z inicjatywy Aleksandra Nierodki, rosyjskiego hrabiego i miłośnika koni.

Na początku XX w. stadnina dochowała się własnego, charakterystycznego konia. W czasie pierwszej wojny światowej, w 1915 r., stado zostało przewiezione na wschód, gdzie niemal wszystkie konie zginęły. Po 1818 r. grupa polskich zapaleńców podjęła decyzję o reaktywacji stadniny od zera.