Łódź

Chociaż Łódź leży poza utartymi szlakami turystycznymi, jest bez wątpienia miejscem wyjątkowym. Porównywana z Manchesterem, rozwinęła się w XIX wieku jako ośrodek włókiennictwa, a także miasto czterech kultur: polskiej, niemieckiej, żydowskiej i rosyjskiej. Jest jedynym miastem w Polsce zrzeszonym w europejskiej Sieci Miast Secesyjnych, obok Barcelony, Budapesztu czy Wiednia. Łódź słynie jako stolica clubinggu oraz kolebka polskiej kinematografii.

o Łodzi

Łódź to trzecie co do wielkości miasto w Polsce, z liczbą mieszkańców sięgającą 742 tysięcy osób. Jej historia sięga jeszcze średniowiecza (Łódź otrzymała prawa miejskie w XV wieku), ale okres największego rozwoju miasat nastąpił w XIX wieku, kiedy Łódź stała się silnym ośrodkiem przemysłu włókienniczego.

Tamte czasy to przede wszystkim okres ogromnych dysproporcji społecznych. Sugestywnie opisał je Władysław Reymont w Ziemi Obiecanej – obok drapieżnego, młodego kapitalizmu i trudności, z którymi musieli zmagać się mieszkańcy dziewiętnastowiecznej Łodzi, pokazał on wielokulturowy i wielonarodowy charakter Łodzi, w której żyli obok siebie Polacy, Żydzi i Niemcy. Architektura miasta pełna jest kontrastów: luksusowe posiadłości fabrykantów sąsiadują z przemysłowymi zakładami z czerwonej cegły i zaniedbanymi kamienicami.

Dziś Łódź to znaczący ośrodek kulturalny, z cieszącą się międzynarodową sławą Szkołą Filmową związani są najlepsi polscy kamerzyści, aktorzy i reżyserzy, w tym Andrzej Wajda i Roman Polański. Tutejsze Muzeum Sztuki szczyci się najobszerniejszą kolekcją polskiej sztuki współczesnej w kraju. Miasto odeszło od przemysłu włokienniczego, stając się coraz ważniejszym centrum biznesu i handlu.

GEOGRAFIA

Łódź położona jest w samym sercu kraju, na Nizinie Środkowopolskiej, co w dużym stopniu pomogło zdobyć miastu pozycję ważnego ośrodka handlowego. Dominuje tam krajobraz nizinny z kilkoma wzgórzami morenowymi na przedmieściach. Miasto położone jest pomiędzy na granicy dorzecza Wisły i Odry, w związku z czym przepływa prze nie tylko kilka niewielkich rzeczek i strumieni, zwykle ukrytych pod ziemią. W okolicy Łodzi znajduje się wiele pięknych parków i lasów.

HISTORIA

Pierwsze zapiski o niedużej wiosce na tym terenie pochodzą z 1332 roku. Mimo uzyskania praw miejskich w 1423 roku, Łódź pozostała małą rolniczą osadą. Do końca XVIII wieku znajdowała się w rękach biskupów kujawskich, a po drugim rozbiorze Polski przeszła pod panowanie pruskie. Następnie znalazła w granicach niezależnego Księstwa Warszawskiego, a później Królestwa Polskiego.

Wiek XIX to okres niezwykle dynamicznego rozwoju gospodarczego Łodzi. Pierwszą przędzalnię bawełny otwarto w 1825 roku, a wkrótce potem miasto przekształciło się w najważniejszy ośrodek włókienniczy w Cesarstwie Rosyjskim. Przybywali tam robotnicy z całej Europy, tworząc konglomerat nacji i kultur, w którym dominowali Polacy, Żydzi i Niemcy (w latach 30 XX wieku proporcje te wynosiły odpowiednio 50%, 30% i 15%). W szczytowym okresie rozwoju Łodzi jej populacja podwajała się co 10 lat. Robotniczy charakter miasta spowodował, że w XIX wieku rozwijał się tam intensywnie ruch socjalistyczny.

Po I wojnie światowej Łódź znalazła się w granicach Polski, otrzymując zarazem status miasta wojewódzkiego. Chociaż nadal odgrywała rolę znaczącego ośrodka gospodarczego, okres największego rozwoju miała już za sobą, głównie przez utratę chłonnego rynku rosyjskiego.

Po klęsce kampanii wrześniowej Łódź wcielono do Rzeszy i wkrótce potem przemianowano na Littzmannstadt, na cześć jednego z niemieckich generałów. Wkrótce potem 200 tysięcy łódzkich Żydów zostało zamkniętych w getcie. W 1944 roku getto zlikwidowano, większość jego mieszkańców zginęła w obozach koncentracyjnych w Auschwitz i Theresienstadt.

Wojna nie zniszczyła samej tkanki miejskiej, położyła natomiast kres jego różnorodności kulturowej i narodowej. Miejsce ludności żydowskiej i niemieckiej zajęli polscy uchodźcy z innych części kraju. Przez kilka pierwszych lat po wojnie Łódź pełniła również rolę zastępczej stolicy kraju, gdyż Warszawa była kompletnie zniszczona. Pojawiały się nawet głosy, aby przenieść tutaj stolicę na stałe, ale ostatecznie nie podjęto kroków w tym kierunku.

Kolejne lata rządów komunistycznych przyniosły odrodzenie przemysłu włókienniczego. Po 1989 roku większość fabryk została sprywatyzowana, ale tylko nieliczym udało się przetrwać w nowych warunkch rynkowych.

Obecnie Łódź to ważny ośrodek edukacyjny i kulturalny. Znajduje się tutaj 11 szkół wyższych, w tym słynna łódzka Filmówka. Do najważniejszych imprez artystycznych w mieście należy Festiwal Dialogu Czterech Kultur i Festiwal Filmowy Camerimage. Do niedawna niezauważana przez turystów, staje się obecnie coraz bardziej popularna, przyciągając gości niepowtarzalnym industrialnym klimatem i wspaniałą architekturą.