Mszana Dolna

Mszana Dolna to malownicze miasteczko w województwie małopolskim otoczone szczytami Beskidów i Gorców. Nazywane jest „stolicą Zagórzan” – grupy górali karpackich o bogatych zwyczajach i folklorze. Specyficzny klimat miasta otoczonego górskimi pasmami przyciąga co roku rzesze turystów. Mszana Dolna posiada liczne ośrodki wypoczynkowe i rekreacyjne, co zachęca do zatrzymania się choć na chwilę w tym urokliwym miejscu.

mszana Dolna

Mszana Dolna jest górskim miastem o powierzchni 27,1 km². Liczba mieszkańców wynosi około 7 tys. Mimo niewielkich rozmiarów, Mszana stanowi ważny ośrodek gospodarczy, edukacyjny i administracyjny regionu. Tutaj znajduje się siedziba Urzędu Miasta, Gminy oraz Powiatowego Urzędu Pracy. W Mszanie kwitnie handel. Co wtorek organizowany jest tu targ, na który przyjeżdżają setki kupców i rolników.
Położenie Mszany Dolnej sprawia, że jest ona idealną bazą wypadową zarówno na czynny, jak i bierny wypoczynek. Różnej wielkości pasma górskie z pięknymi źródłami są atrakcją dla miłośników pieszych wędrówek, narciarzy i wędkarzy. Dobrze oznaczone szlaki górskie oraz trasy narciarskie o różnym stopniu trudności przyciągają zarówno turystów polskich, jak i zagranicznych. Klimat podgórski sprzyja wypoczynkowi w różnego rodzaju uzdrowiskach i ośrodkach rehabilitacyjnych. Walory turystyczne poprawia położenie miasta na granicy Gorczańskiego Parku Narodowego.
Bliskie sąsiedztwo z Krakowem zachęca do zwiedzania i podziwiania zabytków. Sama Mszana Dolna również posiada ciekawe obiekty architektoniczne. Jednym z nich jest neogotycki kościół parafialny pod wezwaniem Św. Michała Archanioła. Jest to budowla dziewiętnastowieczna, jednakże w jej wnętrzu znajdują się zabytki pochodzące z wcześniejszych stuleci, takie jak kropielnica kamienna z 1668 roku. Ozdobą miasta jest również Park dworski z pięknymi okazami starego dębu, lipy, topoli czy klonu. Zwolennicy wycieczek historycznych mogą zwiedzić XVIII-wieczny cmentarz żydowski oraz cmentarz parafialny z grobami ofiar I i II wojny światowej.
Mszana Dolna posiada bardzo dobrze rozwiniętą bazę noclegową, gastronomiczną i rekreacyjną. W mieście i okolicy są ośrodki wypoczynkowe, pensjonaty oraz kwatery prywatne. Turyści mogą korzystać z krytego basenu, nowoczesnych kortów tenisowych, czy kąpielisk na rzece Mszance. W mieście odbywają się liczne wydarzenia kulturalne i imprezy cykliczne związane z kultywowaniem tradycji zagórzańskich.

GEOGRAFIA

Mszana Dolna leży w kotlinie górskiej Beskidu Wyspowego, w rozlewisku rzeki Raby i Mszanki. Kotlina otoczona jest szczytami Gorców i Beskidów, takimi jak: Kobyla Głowa, Mogielica czy Grunwald. Wiele z nich sięga ponad 1000 m n.p.m. Miasto położone jest około 50 km na północ od Zakopanego i 50 km na południe od Krakowa. W sąsiedztwie znajdują się takie miejscowości, jak: Wadowice, Kalwaria Zebrzydowska, Szczawnica i Wieliczka. Blisko stąd także na Słowację. Mszana posiada dobre połączenia komunikacyjne. Przez jej centrum przechodzi jedna z głównych tras przelotowych zwana „trasą karpacką”.

HISTORIA

Pierwsza wzmianka o Mszanie Dolnej pochodzi z 1254 roku. Gród Mszana został założony prawdopodobnie przez Cystersów ze Szczyrzyca po 1308 roku. Kolejną osadę o tej samej nazwie ulokował u dorzecza Raby Kazimierz Wielki w 1345 roku. Miejscowość, którą dziś znamy jako Mszanę Dolną, powstała prawdopodobnie z połączenia obu tych grodów w jedną osadę.
Odkąd Kazimierz Wielki nadał Mszanie prawa miejskie, zaczęła się rozwijać pod względem gospodarczym. W 1639 roku otrzymała przywilej prowadzenia cotygodniowego targu oraz pięciu jarmarków w ciągu roku. Dogodne położenie miasta w dolinie rzek Raby i Mszanki wpłynęło na rozwój handlu. Tędy przechodziła „droga królewska”, którą odbywała się wymiana towarowa między Węgrami a Polską. Szlakami handlowymi wożono srebro, ołów, siarkę, sól z Wieliczki. Z Węgier sprowadzano śliwki, wino, konie i piękne sukna. Mszana Dolna zasłynęła z wyrobów alkoholi, przede wszystkim piwa i wódki oraz szkła.
Najazd szwedzki w XVII wieku doszczętnie zniszczył miasto. Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 roku stało się częścią zaboru Austriackiego. Wtedy też zaczęto rozwijać infrastrukturę kolejową. Powstała tak zwana „kolej transwersalna” z Chabówki do Lwowa.
W czasie I wojny światowej Mszanka i Słona były przedpolem walk polskich legionów z Rosjanami. Po odzyskaniu niepodległości zaczęto rozwijać drobny przemysł. Nastąpił rozkwit turystyki. Wtedy powstawały pierwsze pensjonaty.
W 1939 roku Mszana Dolna została zaatakowana przez niemieckie wojska pancerne i lotnictwo. W czasie okupacji hitlerowskiej na terenie miasta i okolic działała silna partyzantka. Intensywnie prowadzono nasłuch radiowy i tajne nauczanie. Niestety w wyniku II wojny światowej miasto straciło ok. 1/3 ludności.
W 1945 roku po wyzwoleniu Mszany Dolnej spod okupacji niemieckiej nastąpił stopniowy wzrost znaczenia miejscowości jako ośrodka gospodarczego i kulturalnego. Zaczęto tworzyć nowe zakłady przemysłowe, podniesiono poziom rolnictwa, rozpoczęto budowę dróg. Region Gorców i Beskidów znów stał się atrakcyjny dla turystów. W Mszanie Dolnej oraz okolicznych miejscowościach rozwijała się baza noclegowa, gastronomiczna i wypoczynkowa. W 1952 roku przywrócono Mszanie prawa miejskie. Postępująca urbanizacja, budowa nowych domów mieszkalnych i pensjonatów doprowadziła miasto do obecnego kształtu. Dziś Mszana Dolna należy do jednego z najchętniej odwiedzanych przez turystów rejonów górskich.