Nowy Targ

Nowy Targ był i jest domem dla wielu popularnych sportowców, aktorów, biskupów czy śpiewaków operowych. Jednak miasto to jest czymś więcej niż tylko miejscem urodzenia znanych osób. Nowy Targ to przede wszystkim ważny ośrodek komunikacyjny, handlowy i przemysłowy Podhala. Jednocześnie miejscowość jest wspaniałym miejscem do wypoczynku dla aktywnych turystów. Położenie u podnóża Gorców z pewnością przypadnie do gustu każdemu miłośnikowi górskich wędrówek.

o Nowym Targu

Lokalizacja miasta na malowniczym, górzystym terenie województwa małopolskiego wpływa na jego atrakcyjność turystyczną. Bliskość z granicą Słowacką oraz rozległy teren Tatrzańskiego Parku Narodowego sprzyjają wędrówkom górskimi szlakami. Jest to również raj dla miłośników narciarstwa czy wspinaczki.

Na terenie powiatu nowotarskiego znajdują się liczne rezerwaty przyrody m.in. Bór na Czerwonem, gdzie pod ochroną znajduje się roślinność torfowiskowa. Z kolei Gorczański Park Narodowy obfituje w dziką zwierzynę: jelenie, sarny, wydry, dziki, wiele gatunków nietoperzy oraz 130 gatunków ptaków. Symbolem parku jest Salamandra Plamista. Występuje tu także kilka grot i jaskiń, a największa to Zbójnicka Jama.

Nowy Targ zachęca do zwiedzania zabytkowych obiektów. Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej, zbudowany w 1346 roku, jest prawdopodobnie najstarszą świątynią na Podhalu. Jej fundatorem był król Kazimierz Wielki. Wart zobaczenia jest również kościół pod wezwaniem św. Anny. Powstał prawdopodobnie w końcu XV wieku jako drewniana budowla wzniesiona na terenie cmentarza. Był przebudowywany jednak zachowały się elementy gotyckich zdobień. Nowy Targ posiada trzy pomniki: pomnik Władysława Orkana, Adama Mickiewicza i pomnik Jana Pawła II na nowotarskim lotnisku, gdzie papież przed laty odprawiał mszę.

Stolica Podhala słynie także z dużego rynku o powierzchni ok. 1,5 hektara, otoczonego zabytkowymi kamienicami. Na środku placu znajduje się dziewiętnastowieczny ratusz. Rozmiary rynku umożliwiały organizowanie targów i jarmarków. Do dziś władze miasta i mieszkańcy dbają o podtrzymanie tradycji handlowych. Dwa razy w tygodniu odbywa się tu Jarmark Nowotarski, na którym znajdziemy bogaty wybór różnego typu artykułów: od żywnościowych po góralską odzież i obuwie. Na placu targowym jest również organizowany raz w roku Jarmark Podhalański, na którym można kupić regionalne wyroby, takie jak: legendarny oscypek, skórzany, ciepły kożuch czy wełniane kapcie.

Przechadzając się po rynku w Nowym Targu nie można też zapomnieć o skosztowaniu tradycyjnych, nowotarskich lodów, których popularność sięga czasów Pascala. Ich wyjątkowy smak wiąże się z pielęgnowaną od lat recepturą.

GEOGRAFIA

Zwany potocznie przez górali „Miastem”, Nowy Targ jest historyczną stolicą Podhala, a także jego głównym ośrodkiem handlowym i przemysłowym. Miejscowość leży w województwie małopolskim, we wschodniej części Kotliny Orawsko-Nowotarskiej, u zbiegu dwóch rzek – Białego i Czarnego Dunajca.

Królewskie Wolne Miasto Nowy Targ, bo taka jest jego pełna nazwa, zasiedla 33 333 mieszkańców. Jednakże, w sezonach zimowym i letnim liczba ludności jest tu znacznie większa. Specyficzny mikroklimat, świeże, górskie powietrze oraz organizowany tu Jarmark Podhalański przyciągają w te rejony co roku tysiące turystów.

HISTORIA

Osadnictwo na Podhalu rozpoczęło się w XIII wieku, kiedy do tej części Polski zaczęli napływać Cystersi. Pierwsze informacje na temat istnienia Nowego Targu, wówczas zwanego Novum Forum, pochodzą z 1326 roku. Dwadzieścia lat później miasto znajdowało się już pod panowaniem króla Kazimierza Wielkiego i otrzymało przywilej lokacyjny. Dzięki dogodnemu położeniu komunikacyjnemu, Nowy Targ został doceniony jako ważny ośrodek handlu i rzemiosła. W 1487 roku Kazimierz Jagiellończyk nadał miastu prawo do drugiego corocznego jarmarku na św. Jakuba oraz cotygodniowego targu, który odbywa się do dziś w każdy czwartek.

Niestety w XVII i XVIII wieku historyczna stolica Podhala została dotknięta przez liczne klęski. Powtarzające się na przełomie dwóch stuleci pożary zniszczyły stare akta miejskie i wiele budynków m.in. kościół parafialny, ratusz, szpital i dwór. W 1656 roku miasto zostało spalone przez Szwedów, a jego mieszkańcy wymordowani. Nowy Targ musiał również zmagać się z epidemią dżumy, która wybuchła w 1710 roku. Kolejnym nieszczęściem było włączenie miasta pod panowanie austriackie, w wyniku rozbiorów Polski. Pod koniec XVIII wieku Nowy Targ zaczął jednak podnosić się ze zniszczeń.

Po Wiośnie Ludów Galicja uzyskała niezależność, a w 1867 roku powstał powiat z siedzibą w Nowym Targu. Zbudowano wówczas młyn, tartak i elektrownię, a w 1884 roku – nowy, murowany ratusz. Miasto zaczęło się rozwijać. Powstała linia kolejowa łącząca Chabówkę z Zakopanem.

I wojna światowa zjednoczyła Polaków z Austriakami. Wspólnie z oddziałami strzeleckimi Piłsudskiego odzyskali wolność. Dwudziestolecie międzywojenne przyniosło wiele pozytywnych przemian: powstawały szkoły oraz rezerwaty, w tym istniejący do dziś Bór na Czerwonem. Utworzono także klub sportowy Podhale Nowy Targ. Rozwój miasta został jednak zahamowany przez II wojnę światową. 1 września 1939 roku Niemcy zajęli Nowy Targ. Ludność została poddana akcji germanizacyjnej, jednak nie wszyscy górale się poddali. W 1941 roku powstała w Nowym Targu konspiracyjna organizacja zwana Konfederacją Tatrzańską. Została ona jednak rozbita w rok później. Hitlerowcy aresztowali jej członków. Większość zamordowali lub wywieźli do obozu w Auschwitz.

W 1945 roku do miasta wkroczyła Armia Czerwona, co zapoczątkowało kolejny okres zniewolenia. Nowy Targ miał jednak możliwość podnieść się z powojennych zniszczeń i odbudować swoją gospodarkę. W tym czasie powstały m. in. Nowotarskie Zakłady Przemysłu Skórzanego „Podhale”. Zaczęto również tworzyć osiedla mieszkaniowe. Dziś Nowy Targ jest uważany za ważny ośrodek handlowo-przemysłowy na Podhalu, ale przede wszystkim doceniany jako miasto atrakcyjne pod względem turystycznym. Tutaj w 1994 roku powstała siedziba Euroregionu Tatry. Tutaj podejmowane są decyzje na temat ochrony kulturowego i przyrodniczego dorobku tego obszaru.