Opalenica

Opalenica to malownicze miasto w pobliżu Poznania. Miejscowość jest nie tylko popularnym ośrodkiem kulturalnym województwa małopolskiego, ale także doskonałym miejscem wypoczynku dla zapalonych sportowców. W mieście znajduje się wiele terenów i obiektów sportowych oraz świetnie przygotowane szlaki rowerowe prowadzące z Opalenicy do Lwówka (32 km) i Nowego Tomyśla (26 km). Turyści odwiedzający Opalenicę mogą skorzystać z bazy noclegowej zarówno w mieście jak i na jego obrzeżach.

opalenicy

O tym urokliwym mieście krąży wiele legend. Owiana tajemnicą jest przede wszystkim nazwa miasta. Według oficjalnych źródeł miejscowość zawdzięcza swą nazwę średniowiecznym praktykom wypalania okolicznych lasów w celu uzyskiwania wolnej przestrzeni pod zabudowę lub uprawę roli. Według XIX-wiecznych przekazów natomiast nazwa miejscowości miała pochodzić stąd, że właściciel Opalenicy, biskup Andrzej Bniński, spalił tu pięciu husyckich duchownych. Według innych źródeł, Opalenica wzięła swoją nazwę nie tyle od słowa „palić”, co „pal” i „opalać” czyli „otaczać palami”.
W dzisiejszych czasach niewiele osób zastanawia się już nad etymologią słowa Opalenica.

Miasto ma już niewiele wspólnego z dawnym wyglądem. Obecnie jest to liczący się ośrodek kulturalny i rekreacyjny. Od 4 stycznia 1969 roku działa tu Ośrodek Kultury, noszący nazwę TAKLAMAKAN, co w wolnym tłumaczeniu oznacza: „możesz wejść, ale nie możesz wyjść”. Przez ponad 40 lat istnienia ośrodka, wiele się w nim wydarzyło. Odbywały się tu koncerty popularnych gwiazd polskiej estrady, organizowano wieczory poetyckie i warsztaty artystyczne. Ponadto, w Domu Kultury działało przez lata Społeczne Ognisko Muzyczne, dzięki któremu wielu młodych ludzi odkryło swój talent muzyczny. Obecnie odbywają się tu próby zespołów rockowych i folklorystycznych. Prowadzone są także zajęcia taneczne, teatralne, kabaretowe, pracownia plastyczna oraz klub kulinarny „Kwirlejka”. Ośrodek to jednak nie tylko miejsce spotkań młodych ludzi. Miejsce to wykorzystuje również Rada Miasta; to tutaj najczęściej odbywają się jej sesje, zebrania stowarzyszeń i związków działających w Opalenicy.

Miejscowość jest także cenionym ośrodkiem sportowo-rekreacyjnym. W centrum miasta i przy kompleksie leśnym znajdują się tereny i obiekty sportowe dające mieszkańcom możliwość aktywnego wypoczynku. W mieście znajduje się też stadion z płytą trawiastą, otoczony bieżnią żużlową oraz kompleks 15 boisk piłkarskich, gdzie odbywa się międzynarodowy turniej piłki nożnej dla młodzieży – „Opalenica REMES CUP”. Ponadto, funkcjonuje tu pięć kortów tenisowych oraz hale umożliwiające grę w tenisa przez cały rok. Na owych kortach rokrocznie odbywa się Międzynarodowy Turniej Klasyfikacyjny Europejskiej Federacji Tenisowej Młodzików do lat 14. W centrum miasta działa Ośrodek Sportu i Rekreacji, z pełno wymiarową halą sportową i trybunami mieszczącymi ponad 500 osób.

Opalenica to jednak nie tylko miasto dla miłośników aktywnego wypoczynku. Miejscowość z pewnością przypadnie do gustu także turystom pragnącym wybrać się na wycieczkę śladami historii. Opalenica może się bowiem pochwalić wieloma zabytkami.
Do najważniejszych należą: późnogotycki kościół pod wezwaniem św. Mateusza, kaplica cmentarna w stylu manierystycznym z pierwszej połowy XVII w, neoklasycystyczna plebania położona w parku przy kościele św. Mateusza, ratusz z 1897 roku zbudowany w stylu eklektycznego historyzmu, nawiązującego do renesansu oraz neogotycki kościół pod wezwaniem św. Józefa, wybudowany w 1900 roku. Opalenica słynie także z wiatraków. Przy drodze prowadzącej do Grodziska znajdowały się trzy tego typu budynki. Niestety dziś nie ma już śladu po żadnym z wiatraków. Jeden spłonął podpalony przez piromana w roku 1983, drugi rozebrano z powodu zagrożenia zawaleniem, a trzeci spłonął w 2004 roku.

GEOGRAFIA

Opalenica administracyjnie należy do województwa wielkopolskiego i powiatu nowotomyskiego. Miasto leży 37 kilometrów na zachód od Poznania, nad rzeką Mogilnicą – największym prawobrzeżnym dopływem Obry.

Opalenica to dość duża miejscowość, zasiedlona przez ponad 9 tysięcy mieszkańców. Jednakże, w sezonach wiosennym i letnim liczba ludności jest tu znacznie większa. Niewątpliwe walory turystyczne tego miejsca – jego malownicze okolice i mnóstwo ciekawych zabytków – przyciągają w te rejony co roku setki turystów.

HISTORIA

Najwcześniejsze wzmianki o Opalenicy pochodzą z roku 1393. Pierwszym właścicielem miejscowości był Ticz Bar de Opalenicza, przedstawiciel jednego z rodów pomorskich. Prawa miejskie Opalenica uzyskała najprawdopodobniej w 1400 roku, ale nie zachował się żaden dokument lokacyjny. Około roku 1439 miasto przeszło na własność Andrzeja z Bnina, biskupa poznańskiego, który wkrótce przekazał je swojemu kuzynowi, Piotrowi. W 1453 roku Piotr przyjął nazwisko Opaliński i w rękach jego potomków Opalenica pozostała aż przez trzy wieki.

W 1793 roku, w wyniku drugiego rozbioru Polski, Opalenica znalazła się pod zaborem pruskim. W latach 1806-1815 należała do Księstwa Warszawskiego, a następnie powróciła pod panowanie pruskie. W ramach germanizacji władze niemieckie wybudowały tu szkołę ewangelicką i zbór, by w ten sposób zachęcić niemieckich kolonistów do osiedlania się w tych rejonach.
Niewątpliwy wpływ na dynamiczny rozwój regionu miała otwarta w 1870 roku, przebiegająca przez miasto, linia kolejowa z Poznania przez Frankfurt nad Odrą do Berlina. W 1881 roku otwarto także linię z Opalenicy do Grodziska. Zdecydowano wtedy o budowie cukrowni – pierwszego i do dziś największego zakładu w tym regionie. Pomimo, że miasto znajdowało się pod zaborem pruskim, nie zatraciło polskiego oblicza. Działało tu wiele organizacji o charakterze narodowym, a w 1906 r. dzieci szkolne strajkowały w obronie języka polskiego.

W grudniu 1918 roku Opalenica znalazła się w zasięgu powstania wielkopolskiego. Oswobodzono ją 28 grudnia, a już 5 stycznia 1919 r. w mieście zorganizowano oddziały powstańcze, które wyruszyły do walki o wyzwolenie pobliskiego Zbąszynia.

II wojna światowa rozpoczęła się tu od zbombardowania 1 IX 1939 r. pociągu ewakuacyjnego na stacji kolejowej. Wielu mieszkańców zginęło lub zostało wywiezionych, przez co zaludnienie miasta spadło o ponad 800 osób.

26 stycznia 1945 roku do Opalenicy wkroczyła Armia Czerwona. Zakończenie II wojny światowej nastąpiło bez większych zniszczeń. Po 1945 roku miasto stało się ważnym ośrodkiem przemysłowo-rolniczym, z dominującą produkcją na rzecz rolnictwa i przetwórstwa rolno-spożywczego.