Częstochowa

Swoją sławę miasto zawdzięcza przede wszystkim klasztorowi paulinów na Jasnej Górze oraz obrazowi Matki Boskiej Częstochowskiej, której przypisuje się wiele cudów. Sanktuarium maryjne przyciąga co roku tysiące pielgrzymów, a imponująca architektura klasztoru jest nie lada atrakcją dla turystów. Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, gdzie leży Częstochowa, to piękny region znany z malowniczych zamków zbudowanych na szczytach jurajskich skał.

o Częstochowie

Częstochowa, najważniejsze miejsce kultu maryjnego w Polsce, to duchowa stolica Polaków, a także chrześcijan z całego świata. Klasztoru jasnogórski przetrwał wiele różnych zawirowań historycznych, atakowany przez Szwedów, Rosjan i Niemców, zyskując sobie szczególne miejsce w sercach katolików i stając się symboliczną ostoją polskości.

Sanktuarium Matki Boskiej to także skarb XV-wiecznej architektury, z późniejszymi zmianami w duchu renesansowym i barokowym. Co roku do miasta przybywa 5 mln pielgrzymów i turystów. Większość z nich odwiedza jedynie kościół i sanktuarium, omijając resztę miasta. Jest ona z resztą mniej ciekawa, gdyż w przeszłości władze dołożyły wielu starań, aby zamienić Częstochowę w ośrodek przemysłowy i w ten sposób umniejszyć jej religijne znaczenie Najciekwszą ulicą w mieście jest Aleja Najświętszej Marii Panny, rozciągająca się od stóp Jasnej Góry w kierunku rynku. Ciekawą propozycją może być także wizyta w unikalnym w skali Europy Muzeum Produkcji Zapałek, działającym w starej fabryce.

GEOGRAFIA

Częstochowa leży w południowej Polsce, 140 km od Krakowa, na Wartą i jej dopływami: Konopką i Stradomką. To drugie co do wielkości miasto w województwie śląskim (po Katowicach). Między Katowicami a Częstochową rozciąga się Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, o średniej wysokości 350-450 m n.p.m. Do jej głównych atrakcji z całą pewnością należy Szlak Gniazd Orlich, szereg zamków w Olsztynie, Ogrodzieńcu, Ojcowie i Pieskowej Skale, zbudowanych na skałach jurajskich. Dawniej także Jasna Góra stanowiła punkt fortyfikacyjny.

HISTORIA

Częstochowa została po raz pierwszy wspomniana w 1220 roku, ale nie ulega wątpliwości, że powstała już XI wieku. Nazwa miasta pochodzi od jej prawdopodobnego władcy – Częstocha (lub Częstobora, Częstomira). W XIV wieku Częstochowa uzyskała prawa miejskie, a w 1502 roku król Zygmunt I nadał jej prawa magdeburskie.

Intensywny rozwój miasta nastąpił w końcu XIV wieku, kiedy z Węgier przybyli ojcowie paulini i założyli klasztor na szczycie Jasnej Góry. Dwa lata później zakonnicy otrzymali obraz Czarnej Madonny, który wkrótce zaczął przyciągać wielu pielgrzymów. Pierwsze murowane sanktuarium, powstałe w XV wieku, zostało w XVII wieku otoczone murami obronnymi i przekształcone w fortecę.

Klasztor paulinów odegrał istotną rolę podczas potopu szwedzkiego w 1655 roku, kiedy przez kilka miesięcy około 4 000 Szwedów próbowało bezskutecznie zdobyć Jasną Górę, której broniło zaledwie 250 osób. Determinacja obrońców Jasnej Góry obudziła wiarę w serca pozostałych Polaków, którzy z nową siłą mogli stawić czoła najeźdźcy. W XVIII wieku Jasna Góra znów stała się miejscem walki, jako forteca konfederatów barskich, dowodzonych przez Kazimierza Pułaskiego, późniejszego bohatera wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych.

Po drugim rozbiorze Polski Częstochowa znalazła się w granicach Prus. W czasie wojen napoleońskim na krótko weszła w skład Księstwa Warszawskiego pod protektoratem cesarza Francuzów, a po klęsce Napoleon włączono ją do Królestwa Polskiego. Dziewiętnasty wiek przyniósł znaczne ożywienie gospodarcze. W 1819 roku rozpoczęto budowę Alei Najświętszej Marii Panny, obecnie głównej ulicy i arterii komunikacyjnej miasta. W 1846 roku otwarto linię kolejową Warszawa-Wiedeń, dzięki któremu Częstochowa uzyskała połączenie z resztą Europy, co znacznie przyśpieszyło rozwój miasta – powstało wówczas wiele fabryk i wytwórni.

Po I wojnie światowej Częstochowa ponownie znalazła się w granicach Polski. Tutejsze huty stali i kopalnie nie wytrzymały jednak konkurencji z katowickimi, wkrótce więc miasto straciło na znaczeniu jako ośrodek przemysłowy. W 1939 Niemcy wcielili miasto do Generalnego Gubernatorstwa. Podczas II wojny światowej praktycznie cała tutejsza społeczność żydowska (około 40 000 osób) została zabita. W styczniu 1945 roku Armia Czerwona wkroczyła do Częstochowy, co uchroniło klasztor paulinów przed całkowitym zniszczeniem (klasztor został zaminowany przez Niemców). Po wojnie rozpoczęła się intensywna industrializacja miasta. Rozbudowano hutę stali, założoną w XIX wieku, nazwając ją na cześć Bolesława Bieruta, pierwszego prezydenta komunistycznej Polski. Obecnie Częstochowa to ważny ośrodek gospodarczy i akademicki.