Poronin

Lubiana wśród turystów, malownicza wieś Poronin to popularna miejscowość wypoczynkowa oraz dobra baza wypadowa w Tatry i do oddalonego o 6 km Zakopanego. Poronin jest atrakcyjnym miejscem na wakacje również ze względu na liczne wyciągi narciarskie, a także stare tradycje podhalańskie, które wciąż się tutaj kultywuje. Ponadto, Poronin oferuje wiele możliwości zakwaterowania.

o Poroninie

Pomimo położenia w tak bliskim sąsiedztwie Zakopanego, Poronin zachował spokojną atmosferę, a jego mieszkańcy nadal przykładają dużą wagę do przestrzegania dawnych obyczajów i tradycji. We wsi przetrwało kilka zabytkowych budynków, m.in. gospoda z końca XIX w., XIX-wieczne domy i zagrody. Przy wielu domostwach można zobaczyć niezwykle oryginalne budy dla psów w stylu góralskim. Szczególnym urokiem wyróżnia się ulica Kasprowicza.

Niezależnie od pory roku w Poroninie nie sposób się nudzić. Latem można wędrować po stokach Galicowa Grapa i Gubałowskim, odbywać wycieczki na rowerze górskim, łowić ryby i odpoczywać nad krystalicznie czystą rzece. Letnie miesiące są również najlepszą porą do uprawiania turystyki wysokogórskiej. Warto być tutaj w lipcu, kiedy odbywa się coroczny festiwal „Poronińskie Lato”, łączący się z odpustem w parafii. Dużą atrakcję stanowią występy lokalnego zespołu pieśni i tańca „Harnasie”. Entuzjaści „białego szaleństwa” docenią zaśnieżone stoki wokół Poronina, np. na Galicowej Grapie i Stasikówce, odpowiednie zarówno dla początkujących, jak i doświadczonych narciarzy.

Dzięki dogodnym połączeniom autobusowym i kolejowym łatwo dotrzeć z Poronina do pobliskich, popularnych miejscowości, takich jak Zakopane, Nowy Targ, Bukowina, Czorsztyn.

GEOGRAFIA

Poronin to duża, 4-tysięczna wieś na południu Polski, położona w południowej części województwa małopolskiego, w powiecie tatrzańskim. Leży u stóp Tatr, na wysokości 740-800 m n.p.m. W Poroninie panuje ostry i zmienny klimat górski, który jednak łagodzi duże nasłonecznienie.

Poronin leży 20 km od Nowego Sącza i tylko 6 km na południowy-zachód od Zakopanego. Przez wieś przebiega linia kolejowa, droga krajowa nr 47 (zakopianka), łącząca Kraków z Zakopanem, a także międzynarodowa droga nr 981 prowadząca do polsko-słowackiego przejścia granicznego na Łysej Polanie.

HISTORIA

Pierwsi osadnicy pojawili się w rejonie Poronina bardzo wcześnie – już w dokumentach z XIII w. można znaleźć wzmiankę o strumieniu „Poroniec”. Poronin był początkowo przysiółkiem wsi Biały Dunajec o nazwie Bańkówki, a odrębną wsią stał się ok. 1620 r.

Według legendy, miejscowość otrzymała nazwę „Poronin”, ponieważ tutaj królowa Bona straciła w tragicznym wypadku upragnionego syna. Historia jednak nie potwierdza tego wytłumaczenia. Najprawdopodobniej nazwa „Poronin” pochodzi z włoskiego lub rumuńskiego i odnosi się do doliny z rzeką.

Około 1813 r., w jednym z przysiółków Poronina zbudowano hutę żelaza, która produkowała doskonałe kosy i sierpy. Do początków XIX w. Poronin nie posiadał własnego kościoła. W 1806 r. powstała kaplica, a w 1833 r. została utworzona samodzielna parafia z kościołem. Na miejscu drewnianego kościoła, który spłonął w 1915 r., w 1926 r. wzniesiono nowy, stojący tu do dziś.

Obok działalności rolniczej i gospodarczej, już na przełomie XIX i XX w. Poronin stał się letniskiem, które szczególnie upodobali sobie przedstawiciele ówczesnej intelektualnej elity narodu. Cieszył się nawet większą popularnością niż samo Zakopane. W Poroninie przebywali i tworzyli swoje wielkie dzieła m.in. poeci Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Jan Kasprowicz, Leopold Staff i Władysław Orkan, a także malarze Jan Matejko oraz Leon Wyczółkowski. Na początku XX w. w pobliskim Białym Dunajcu wynajmował dom Włodzimierz Iljicz Lenin. Często bywał w gospodzie w Poroninie, rozsławiając miejscowość w świecie. Po wojnie, w latach 1947-1990, działało tu muzeum dokumentujące poroniński epizod życia Lenina.

Malownicza miejscowość przyciągała turystów także w okresie międzywojennym, po części dlatego, że dzięki znajdującej się tutaj stacji kolejowej dojazd z Krakowa był bardzo wygodny.