Racibórz

Chociaż turyści zwykli pomijać Racibórz, miasto to szczyci się ponad tysiącletnią historią i zalicza się do najstarszych w województwie śląskim. O bogatej przeszłości Raciborza świadczą liczne zabytkowe budynki, które się tu zachowały. Co więcej, wyróżnia się on jako prawdziwa oaza zieleni na przemysłowym Śląsku. Okoliczne tereny, porośnięte bujnymi lasami, zachęcają do wędrówek.

o Raciborzu

Nawet podczas krótkiego pobytu koniecznie trzeba się wybrać do raciborskiego muzeum, które ma w swojej kolekcji wiele ciekawych obiektów, w tym późnogotycki piec kaflowy z XV w., znaleziony w zamku piastowski. Jest to najstarszy piec w Polsce. Drugą osobliwością, uważaną za największą atrakcję w mieście, jest mumia Egipcjanki. Przywieziono ją do Raciborza w połowie XIX w., a dziś liczy ponad dwa tysiące lat. Zwiedzając ruiny XIII-wiecznego zamku piastowskiego, najstarszego na Śląsku, warto zwrócic uwagę na prawdziwe arcydzieło śląskiego gotyku – zamkową kaplicę, przywodzącą na myśl kaplicę Saint Chapelle w Paryżu.

Dumą Raciborza jest również najdłuższa w Europie aleja leszczyny tureckiej, zdobiąca samo centrum. Niedaleko Raciborza znajduje się rezerwat przyrody Łężczok o powierzchni 400 ha, obejmujący lasy bagienne oraz stawy. Rezerwat stanowi azyl rozmaitych gatunków ptaków, np. czarnych bocianów, kormoranów czy perkozów.

GEOGRAFIA

Racibórz leży w południowo-zachodniej części województwa śląskiego, w pobliżu Bramy Morawskiej oraz granicy z Czechami. Jest to miasto położone w dorzeczu górnej Odry, zajmuje powierzchnię 75 km2 i ma 60 000 mieszkańców.

Miasto służy jako ważny węzeł drogowy, przecinają je następujące drogi: Katowic – Bielsko-Biała – Rybnik – Racibórz – Kłodzko, Gliwice – Racibórz – Opawa – Ołomumiec oraz Opole – Racibórz – Ostrawa. Racibórz posiada ponadto doskonałe połączenia kolejowe z większością polskich miast.

Turystów przyciąga łagodny klimat i zróżnicowany krajobraz, będący wynikiem działania lodowców.

HISTORIA

Już w IX w. Racibórz bronił trasy handlowej łączącej Bramę Morawską z Polską. Gród leżał na przecięciu ważnych dróg, które biegły z Czech i Moraw do Krakowa, na Ruś i na Śląsk. Źródła historyczne mówią, że był stolicą germańskiego ludu Kwadów. Początkowo dwór kasztelański, w 1172 r Racibórz został stolicą Księstwa Raciborskiego, założonego przez księcia Mieszka I. W kronice Galla Anonima znajdujemy informację, że został zdobyty przez rycerzy Bolesława Krzywoustego. Racibórz okazał się znakomitą twierdzą, gdy w 1241 r. dwukrotnie zdołał odeprzeć Tatarów, podczas gdy Krakowowi to się nie udało.

W XIII w. miasto przeżywało okres rozkwitu. Stanowiło też ośrodek kulturowy, obejmujący swoimi wpływami resztę polskich ziem. Od 1299 r. Raciborzem rządziła rada miejska.

Dogodne położenie sprzyjało szybkiemu rozwojowi miasta. Odbywały się tu największe na Śląsku targi zbożem. Racibórz cieszył się renomą jako centrum rzemiosła, a także przemysłu odzieżowego i tkackiego.

Do 1336 r. władcami Raciborza byli Piastowie, następnie władzę objął czeski ród książęcy Przemyślidów. W tym czasie Racibórz zdołał wykupić dziedziczne wójtostwo w mieście, płacąc za nie własną monetą – halerzami raciborskimi.

Kiedy Walenty Przemyślida zmarł bezpotomnie w 1521 r., rządy w Raciborzu rozpoczął książę opolski Jan II Dobry. W 1551 r. Habsburgowie przejęli kontrolę nad Bohemią i Raciborzem.

W czasie wojny trzydziestoletniej (1618-1648), Racibórz był kilkakrotnie niszczony. W 1683 r. mieszkańcy wiwatowali na cześć Jana III Sobieskiego, który przejeżdżał przez miasto w drodze pod Wiedeń.

Po dwóch wojnach śląskich miasto włączono do Prus. Nastąpił wtedy czas prężnego rozwoju gospodarczego, który nabrał jeszcze większej dynamiki wraz z uruchomieniem nowej linii kolejowej (dwa lata później połączyła ona Berlin z Wiedniem przez Racibórz).

Pomimo bliskości granicy polsko-niemieckiej, w drugiej połowie XIX w. i przez część XX w. miasto odgrywało znaczącą rolę jako ośrodek krzewienia polskości. Raciborzanie brali udział w trzech powstaniach śląskich, jednak w wyniku plebiscytu w 1921 r. miasto pozostało w granicach Niemiec.

Według szacunków ok. 80% raciborskich domów, fabryk oraz obiektów użytku publicznego uległo zniszczeniu w okresie drugiej wojny światowej.