Rzeszów

Centrum Rzeszowa sprawia wrażenie spokojnego, a nawet nieco sennego miasteczka, a nie drugiego po Krakowie najważniejszego miasta południowo-wschodniej Polski. Tymczasem Rzeszów to istotny ośrodek gospodarczy, akademicki i kulturalny, stolica województwa podkarpackiego i jedno z największych miast w regionie.

o Rzeszowie

Dogodne położenie przy głównym szlaku komunikacyjnym łączącym Kraków, Przemyśl, Lwów z Bliskim Wschodem przez wiele stuleci przyczyniało się do rozwoju Rzeszowa. Także dziś istotną rolę w życiu miasta odgrywa międzynarodowa droga nr 4, biegnąca z Niemiec na Ukrainę, wzdłuż południowej i wschodniej granicy Polski.

Rzeszów, z liczbą mieszkańców wynoszącą 172,000 osób, jest jednym z największych miast w regionie oraz stolicą województwa podkarpackiego. Niebagatelny znaczenie dla rozwoju miasta ma również nowoczesne lotnisko międzynarodowe, Rzeszów-Jasionka, usytuowane 10 km na północ od Rzeszowa.

Rzeszów to ważny ośrodek gospodarczy, w który zainwestowały już tak znaczące firmy, jak Zelmer, Alima-Gerber czy ICN-Polfa. Odbywa się tu także wiele imprez handlowych, przyciągających gości z kraju i zagranicy. Rzeszów pełni również rolę głównego ośrodka akademickiego w województwie, znanego ze swojej politechniki. Szacuje się, że studiuje tutaj około 50 000 osób, niemal jedna trzecia populacji miasta.

Chociaż miasto straciło na znaczeniu wskutek zniszczeń wojennych i późniejszej industrializacji, z pewnością warto zdecydować się na jego odwiedzenie.

GEOGRAFIA

Rzeszów położony jest na Podkarpaciu, w południowo-wschodnim krańcu Polski, przy granicy z Ukrainą i Słowacją. Miasto znajduje się około 100 km od granicy z każdym z tych państw, na pograniczu Kotliny Sandomierskiej i Pogórza Karpackiego. Przez miasto przepływa Wisłok, tworzący rozległą dolinę.

W porównaniu z resztą kraju panuje tutaj dość łagodny i ciepły klimat.

HISTORIA

Pierwsze wzmianki o Rzeszowie pochodzą z 1345 roku, kiedy to Kazimierz Wielki nadał mu prawa miejskie. Położenie przy szlakach prowadzących na tereny obecnej Słowacji, Węgier i Rosji umożliwiło szybki rozwój miasta, nie zahamowany nawet przez pożar w XV wieku, w którym spłonęło stare miasto, razem ze starym kościołem parafialnym. Miasto zostało wkrótce odbudowane i uzyskało szereg przywilejów, w tym zezwolenie na sprzedaż piwa, wina i soli oraz na prowadzenie straganów.

W XVI wieku rozwinęła się żegluga w górę Wisłoku, zapewniająca bezpośrednie połączenie Rzeszowa z Gdańskiem i Bałtykiem. Złoty wiek Rzeszowa przypada na okres, gdy miastem rządził Mikołaj Spytko Ligęzy, który wybudował tutaj zamek i ratusz. Lata największej prosperity przypadają na koniec XVI i początek XVII wieku, kiedy miasto stało się istotnym ośrodkiem handlu i rzemieślnictwa.

Od XVII do XIX wieku Rzeszów i okolice należały do rodziny Lubomirskich, którzy założyli tutaj w 1658 roku kolegium pijarów, jedną z nielicznych szkół średnich w owych czasach. Wśród jego absolwentów znaleźli się między innymi: Ignacy Łukaszewicz, Władysław Sikorski, czy też Julian Przyboś. Obecnie tradycje dawnej szkoły pijarów kultywuje I Liceum w Rzeszowie.

Koniec XVII wieku to dla Rzeszowa niezwykle niefortunny okres, na który złożyły się konflikty wojenne, pożar i nieskuteczna polityka rodziny Lubomirskich. W czasie konfederacji barskiej Rzeszów stał się polem walki między armią rosyjską a polskimi oddziałami. W dzielnicy Pobitno można podziwiać kopiec usypany przez mieszkańców Rzeszowa jako wyraz hołdu dla ofiar konfederacji.

W wyniku rozbiorów Rzeszów znalazł się w rękach Habsburgów, stopniowo tracąc znaczenie na rzecz Przemyśla. Nie udało mu się odzyskać swojej pozycji aż do okresu międzywojennego. W latach 30. XX wieku rozwinął się tutaj przemysł zbrojeniowy. Do dnia dzisiejszego działa założona wówczas fabryka samolotów, podczas gdy zakłady Hipolita Cegielskiego z Poznania, produkujące działa przeciwlotnicze, zostały zniszczony w czasie II wojny światowej.

II wojna światowa to tragiczny okres także dla Rzeszowa. Praktycznie cała społeczność żydowska zamieszkująca te tereny przed wojną poniosła śmierć, a jedynym śladem ich bytności są dwie synagogi, cmentarz żydowski i kilka nazw ulic.

Po wojnie Rzeszów został stolicą województwa, stopniowo stając się ważnym ośrodkiem kulturalnym i akademickim w południowo-wschodniej Polsce. Intensywna industrializacja i włączenie terenów pobliskich wiosek w skład miasta doprowadziły do znacznego zwiększenie obszaru miasta.