Trzebinia

Trzebinia to spokojna miejscowość w województwie małopolskim, położona w otoczeniu bujnej przyrody. Miasteczko oferuje wiele możliwości zakwaterowania, a turystom służy jako punkt wypadowy do pobliskiego Krakowa.

trzebinia

Trzebinia to idealne miejsce wypoczynku dla miłośników przyrody. Zróżnicowana rzeźba terenu oraz bogate podłoże przyczyniają się do występowania na tym terenie urozmaiconej szaty roślinnej. Znajdziemy tu różne typy lasów, szuwar oraz mnóstwo ciekawych roślin chronionych, np. lilię złotogłów, rojnika, czy liczydło górskie. Trzebińskie lasy zamieszkują również zwierzęta. Możemy się tu natknąć m.in. na: kuropatwy, bażanty, sarny, jelenie, daniele, dziki, lisy, zające, jenoty, a także cietrzewie, żurawie i wydry. Szczególnie wartym zobaczenia kompleksem leśnym w gminie jest rezerwat Ostra Góra. Obejmuje on około 7,22 ha, a najstarsze rosnące w nim drzewa liczą sobie nawet 200 lat.
Miejscowość docenią również bardziej rozrywkowi turyści. W Trzebini bowiem odbywa się mnóstwo imprez kulturalnych. Należą do nich m.in. Ogólnopolski Turniej Tańca Towarzyskiego, Dni Trzebini, Piknik Sierszański oraz Dożynki Gminne. Latem warto także wybrać się nad Zalew Chechło oraz nad tzw. Balaton, czyli dwa lokalne kąpieliska. W mieście znajdziemy także świetnie wyposażoną krytą pływalnię Aqua Planet.
Jeśli chodzi o warte zobaczenia zabytki, w gminie Trzebinia znajdziemy ich wiele. Szczególnie polecamy zwiedzenie: Dworu Zieleniewskich z XIV wieku, Zespołu Pałacowo-Parkowego w Młoszowej (również z XIV wieku) oraz Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej z 1962 roku.

GEOGRAFIA

Trzebinia to małe miasto w zachodniej części województwa małopolskiego. Zamieszkuje je ponad 20 000 mieszkańców na powierzchni 31,3 km2. Miejscowość jest położona na pograniczu Wyżyny Olkuskiej, Pagórów Jaworznickich i Rowu Krzeszowickiego, na wysokości od 270 do 470 m n.p.m.
Trzebinia jest bardzo dobrym węzłem komunikacyjnym. Łatwo tu dojechać zarówno samochodem – autostradą A4 bądź drogą krajową nr 79 – jak i pociągiem. Ponadto, miejscowość leży w niewielkiej odległości od dwóch lotnisk międzynarodowych – Balice (30 km) oraz Pyrzowice (62 km).

HISTORIA

Pierwsza wzmianka o Trzebini pochodzi z 1319 roku, a wykazy świętopietrza informują, że już w 1326 roku istniała tu parafia. W połowie XIV wieku miejscowość nabył Dziersław Karwacjan. Znaczną część jej terenu stanowiły obszary dworskie, funkcjonujące w oparciu o gospodarkę folwarczną. W okresie między XIV a XVI stuleciem Trzebinia miała wielu właścicieli. Większość z nich stanowili krakowscy mieszczanie, zajmujący się eksploatacją rud.

W 1415 roku nowy właściciel – Mikołaj Klaus Kesinger – otrzymał od króla Władysława Jagiełły dokument zezwalający na lokowanie osady górniczej na prawie magdeburskim. Rodzina Kesingerów władała Trzebinią przez cały XV wiek. W tym okresie miejscowość stała się znaczącym ośrodkiem górniczym.
W 1584 roku Trzebinia weszła w posiadanie Jerzego Szylkri, który przyjął herb Abdank i nazwisko Trzebiński. W rękach jego rodu miejscowość pozostała do początku XIX wieku.

W konsekwencji III rozbioru Polski Trzebinia weszła w granice austriackie. Po 1809 roku trafiła pod panowanie Księstwa Warszawskiego, a następnie Rzeczpospolitej Krakowskiej. Po zlikwidowaniu Rzeczpospolitej Krakowskiej miasto ponownie przejęła Austria i pod jej rządami pozostało aż do momentu odzyskania przez Polskę niepodległości.
Dnia 6 września 1817 roku Trzebinia otrzymała prawa miejskie, a trzy lata później przeszła na własność rodziny Zieleniewskich z Borysławia.
W 1926 r. osobne dotąd gminy Trzebinia-miasto i Trzebinia-wieś połączyły się, uzyskując status gminy wiejskiej. Siedem lat później natomiast Trzebinia stała się miastem i otrzymała ustrój miejski.
Na przełomie XIX i XX wieku w mieście rozwijał się przemysł wydobywczy. Rozpoczęto tu wydobycie węgla kamiennego, wybudowano wiele nowych zakładów przemysłowych… Dynamiczny rozwój przemysłu przerwał jednak wybuch II wojny światowej.
Już 1 września 1939 roku Trzebinia została zbombardowana przez lotnicze wojska niemieckie. I chociaż początkowo terenów tych broniła Grupa Operacyjna „Śląsk”, stanowiącą część Armii „Kraków”, jej opór został szybko przełamany i już 4 dni później Niemcy dokonali tu pierwszych egzekucji. 9 października Trzebinia została włączona do III Rzeszy.
Podczas wojny na terenie miasta działały dwa obozy jenieckie, trzy obozy pracy oraz podległy obóz – Auschwitz-Birkenau. Żydów, którzy przetrwali rozstrzelania prowadzone od początku okupacji, skierowano do utworzonego w listopadzie 1941 r. getta w Chrzanowie, a w lutym 1943 roku wszystkich wywieziono stamtąd do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu.

23 stycznia 1945 Trzebinia została wyzwolona przez żołnierzy 59 armii I Frontu Ukraińskiego. Po wojnie miasto szybko zaczęło odzyskiwać swój dawny blask. W latach 1957-58 powstały tu Zakłady Górnicze „Trzebionka”, a w 1962 – Elektrownia „Siersza II” (obecnie: PKE S.A. – Elektrownia Siersza w Trzebini).

1 stycznia 1999 roku miasto weszło w skład województwa małopolskiego.