Tychy

Tychy znane są nie tylko z fabryki Fiata i piwowarstwa (piwo „Tyskie”), ale także – nietypowo jak na śląskie miasto – z wielu parków, zajmujących znaczną powierzchnię. Chociaż trudno tu uciec od widoków blokowisk, tyska Starówka jest ładna i z pewnością warta odwiedzin. Miasto stanowi ponadto dobry punkt wypadowy dla osób, które chciałby odwiedzić Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, położonym mniej więcej 20 km na zachód od Tychów.

o Tychach

Z ważniejszych zabytków w Tychach zachował się zespół pałacowo-parkowy z XVIII w., Huta Paprocka, kościół parafialny św. Marii Magdaleny oraz Zameczek Myśliwski książąt pszczyńskich w Promnicach. Turyści mogą obejrzeć także siedzibę Browaru Książęcego i Obywatelskiego – budynki zostały pieczołowicie odnowione pod nadzorem miejscowego konserwatora zabytków i stanowią wyśmienity przykład polskiej architektury przemysłowej.

Charakterystyczne dla Tychów są zabytkowe kapliczki z kamiennymi figurkami świętych i przydrożne krzyże, które niegdyś wyznaczały główne arterie miasta. Spacerując po Tychach, można je spotykać niemal na każdym kroku.

Poza wieloma zabytkami Tychy oferują szeroki wybór pubów, barów i restauracji. Do atrakcji miasta należą też niewątpliwie coroczne imprezy kulturalne, spośród których wiele zyskało rangę ogólnokrajową, jak choćby Tyskie Wieczory Kolędowe w styczniu, Tyskie Spotkania Teatralne w kwietniu oraz Tyskie Seminarium Majowe.

GEOGRAFIA

Tychy leżą województwie śląskim, od północy granicząc z Katowicami, od zachodu – z Mikołowem, od wschodu – z Bieruniem Starym, a od południa – z Kobiórem. Miasto znajduje się na przecięciu tras kolejowych i drogowych łączących Warszawę z Krakowem i Wiedniem. Tychy mają około 129 000 mieszkańców i powierzchnię 82,63 km2.

To przemysłowe miasto jest położone w dorzeczu Wisły, na pograniczu Kotliny Oświęcimskiej i Wyżyny Śląskiej. Mniej więcej 25 km od Tychów ciągną się dwa pasma górskie – Beskid Śląski oraz Beskid Żywiecki.

HISTORIA

U swego zarania Tychy były osadą rolniczą, leżącą w pobliżu drogi handlowej pomiędzy Oświęcimiem a Mikołowem. Pierwsza historyczna wzmianka o wiosce pojawiła się w 1467 r.

Aż do połowy XIX w. Tychy często przechodziły z rąk do rąk, a ich właścicielami byli kolejni panowie feudalni, rządzący tzw. klasowym państwem Pszczyny. Począwszy od 1548 r. wioska należała do rodziny Promniców, potomków starożytnej szlachty śląskiej. To za rządów Stanisława Promnica Tychy przeżyły pierwszy okres rozkwitu gospodarczego. W XVII w. były już najbogatszą wioską w hrabstwie pszczyńskim. Browar Książęcy, zbudowany w 1629 r., pracował na pełnych obrotach, rozpoczęto uprawę jęczmienia i chmielu, nastąpił również rozwój rzemiosła i przemysłu. W połowie wieku wzniesiono pałac, który stał się siedzibą samodzielnego urzędu leśnego. W 1870 r. została wybudowana linia kolejowa łącząca Tychy z Katowicami i Szopienicami.

Tychy zapisały się w historii Polski jako miasto, w którym rozpoczęło się I powstanie śląskie (w nocy 17 sierpnia 1919 r.). Podczas plebiscytu większość głosujących opowiedziała się za przyłączeniem do Polski. W tym samym czasie Tychy zaczęły nabierać bardziej miejskiego charakteru.

Po 1922 r., w wyniku postanowień traktatu wersalskiego, Tychy zostały zwrócone Polsce. Wtedy właśnie rozpoczął się okres największego rozwoju w historii miasta. Stało się ono częścią autonomicznego województwa śląskiego, a liczba jego ludności wzrosła do 11,000. Dnia 1 stycznia 1934 r. Tychy otrzymały prawa miejskie. W międzywojniu powstało wiele nowych obiektów, jak: szpital, szkoła, poczta, remiza strażacka, pływalnia, kręgielnia oraz dziesiątki sklepów i restauracji.

Druga wojna światowa nie spowodowała większych zniszczeń, ponieważ walki toczyły się przeważnie na odcinku Mikołów-Wyry. Chociaż Tychy nie ucierpiały znacznie, aż 500 mieszkańców miasta poniosło śmierć z rąk hitlerowców.

Nowa epoka w historii miasta rozpoczęła się 4 października 1950 r., kiedy Prezydium Rządu podjęło decyzję o stworzeniu tzw. Nowych Tychów. Miasto w szybkim tempie przekształciło się w olbrzymi plac budowy. W tamtym czasie w Tychach osiedlali się ludzie z całej Polski, co sprawiło, że jest to dzisiaj nowoczesne miasto ze znacznym odsetkiem młodych mieszkańców.