Zakroczym

Niewielki Zakroczym nie jest miastem turystycznym, choć ma sporo do zaoferowania. Jego walorem jest bliskość Warszawy oraz zabytki, m.in. barokowy klasztor kapucynów, wzniesiony w 1758 r. Dzięki malowniczemu położeniu na wysokim brzegu Wisły, Zakroczym gwarantuje spokojny odpoczynek w miłym otoczeniu.

o Zakroczymiu

Niewątpliwą atrakcję okolic miasta stanowi duża liczba wąwozów, biegnących w jego okolicach. Niektóre z tych głębokich jarów, wyżłobionych przez lodowce tysiące lat temu, zostały uznane za pomniki przyrody.

Na wzgórzu ponad Zakroczymiem stoi gotycko-renesansowy kościół pw. Podwyższenia Krzyża, odbudowany po drugiej wojnie światowej. Dobrze zachowała się Kaplica św. Barbary, której ołtarz pochodzi prawdopodobnie z przełomu XIV i XV w.

Na miejskim rynku znajduje się interesujący pomnik: „Latarnia”. Został tu umieszczony w okresie międzywojennym jako symbol niepodległości, dla uczczenia bohaterów powstania styczniowego.

Kolejnym zabytkiem Zakroczymia jest fort nr 1. Tak jak inne budowle obronne w okolicy, został wzniesiony w latach 1878-1880 i zmodernizowany w latach 1912-1914. Po wybuchu powstania warszawskiego Niemcy uwięzili w forcie nr 1 tysiące mężczyzn w wieku od 14 do 60 lat, deportowanych ze stolicy. Miejscowa ludność z narażeniem życia organizowała pomoc dla więźniów.

GEOGRAFIA

Zakroczym to nieco ponad 3-tysięczne miasto, leżące w województwie mazowieckim. Znajduje się ok. 35 km na północny-zachód od Warszawy, przy drodze E7 z Warszawy do Gdańska.

Wielkim atutem Zakroczymia jest jego malownicze położenie w dolinie środkowej Wisły, gdzie występuje wiele unikatowych zwierząt i roślin. Świat zwierzęcy reprezentują głównie ptaki – na terenie miasta stwierdzono występowanie co najmniej 22 rzadkich gatunków.

HISTORIA

Pierwsza wzmianka o Zakroczymiu pojawia się w dokumencie wystawionym w 1065 r. przez Bolesława Śmiałego. Nazwa „Zakroczym” wywodzi się od słowa „zakrot”, które oznacza „przeprawa przez rzękę”. Pierwotnie osada znajdowała się bliżej Wisły i nosiła nazwę „Kroczym” bądź „Kroczyn”, jednak wkrótce po jej powstaniu nawracające powodzie zmusiły mieszkańców do przeniesienia domostw wyżej na skarpę. Odtąd miasto nazywało się Zakroczym (”Za-kroczym”).

Początkowo wioska była własnością szlachty. Jej mieszkańcy trudnili się handlem zbożem i spławianiem drewna. Około 1329 r. zakroczymiacy brali czynny udział w wojnie z Zakonem Krzyżackim. W 1387 r. książę mazowiecki Janusz nadał osadzie specjalne przywileje, zaś w 1422 r. otrzymała ona z jego rąk pełne prawa miejskie.

Zakroczym szybko się rozwijał i już w połowie XVI w. wymieniany był jako jedno z najważniejszych miast Mazowsza. W 1564 r. liczył 276 domów oraz kilka warsztatów. W 1619 r. przywileje miejskie zostały ponownie potwierdzone przez króla Zygmunta III.

Wojna ze Szwedami w latach 1655-1657 przyniosła śmierć wielu mieszkańców i spowodowała poważne zniszczenia, z których Zakroczym podniósł się dopiero pod koniec XVIII w. W okresie od 1709 r. do 1712 r. w mieście szalała straszliwa zaraza. W 1757 r. sprowadzono do Zakroczymia ojców kapucynów i rozpoczęła się budowa klasztoru.

W wyniku trzeciego rozbioru Polski w 1795 r. Zakroczym dostał się pod panowanie pruskie, jednak niedługo potem, bo w 1807 r. został przyłączony do Księstwa Warszawskiego. W 1813 r. w Zakroczymiu znajdowałą się kwatera główna generała armii carskiej Iwana Paskiewicza, który dowodził stąd oblężeniem Modlina. Od 1815 r. miasto znajdowało się w granicach Królestwa Polskiego (Kongresowego).

W drugiej połowie XIX w. powstało w Zakroczymiu kilka zakładów przemysłowych, m.in. kuźnia żelaza i walcownia miedzi.

Miejscowe wojska bohatersko broniły pobliskiej Twierdzy Modlin aż do 29 września 1939 r. W 1944 w zakroczymskim forcie nr 1 Niemcy założyli obóz dla ok. 30,000 mężczyzn przywiezionych z Warszawy po wybuchu powstania warszawskiego. Po wojnie Zakroczym był zniszczony w 78%.