Załuski

Załuski, typowa wieś mazowiecka, leży w pobliżu Płońska, na obszarze, który bywa określany jako Zielone Płuca Polski. Z punktu widzenia turystyki Załuski mają kilka dużych atutów, do których należą: bliskość Warszawy, położenie w otoczeniu lasów oraz czyste powietrze ze względu na słabo rozwinięty przemysł w regionie.

 

o Załuskach

W samym środku wsi znajdują się dwa stawy, wykorzystywane przez mieszkańców w celach rekreacyjnych, do kąpieli i wędkowania. Miejscowości niedaleko Załusek kryją godne odwiedzenia zabytki. Od zachodniej strony gmina Załuski graniczy ze Zdunowem, gdzie w otoczeniu parku znajduje się piękny, eklektyczny dworek.

 

GEOGRAFIA

Załuski są położone w północno-zachodniej części województwa mazowieckiego, 40 km na północny-zachód od Warszawy, w gminie Płońsk. W pobliżu biegnie droga międzynarodowa E77 (krajowa siódemka), zapewniająca dogodne połączenie ze stolicą Polski. Oba większe miasta, Płońsk i Zakroczym, oba leżą w odległości 15 km od Załusek. W tej samej niewielkiej odległości znajduje się rozbudowywane obecnie cywilne lotnisko w Modlinie.

Wieś leży w typowo rolniczym regionie. Jej mieszkańcy uprawiają głównie warzywa, ale również miękkie owoce, takie jak truskawki i maliny. Notuje się tutaj najniższą roczną sumę opadów, która wynosi poniżej 500 mm.

 

HISTORIA

Nazwa „Załuski” pochodzi od nazwiska rodziny, do której należała osada we wczesnym okresie swojego istnienia. Rodzina Załuskich wywodziła się z czeskiego rodu Rawitów. „Zalusk” po czesku oznacza „chęć”, „pragnienie czegoś”, „chętkę”. To tłumaczy, dlaczego nazwa wsi brzmi nieco egzotycznie we współczesnym języku polskim.

Wzmianki o Załuskach odnajdujemy w dokumentach historycznych z lat 1405 i 1423. Z dokumentu spisanego w 1576 r. pochodzi informacja, iż wówczas we wsi mieszkały rodziny Załuskich i Tabałów, które wspólnie posiadały ok. 96 morgów ziemi. Miano najwybitniejszej postaci XVI-wiecznych Załusek należy się Janowi z Załusek, sędziemu i staroście wyszogrodzkiemu. W owym czasie szlak z Zakroczymia przebiegał przez Zdunowo, a więc zaledwie kilometr od Załusek.

Wieś nie zdołała się uchronić od zniszczeń, jakie niemal całej Polsce przyniósł potop szwedzki w XVII w. W drugiej połowie XVIII w. Załuski stały się własnością zamożniejszej szlachty i przez kolejne dwa stulecia były połączone z dobrami zdunowskimi.

Aż do 1782 r. Załuski należały do Władysława Zembrzuskiego, do 1791 r. zaś były własnością Tadeusza Czerskiego, pułkownika wojsk koronnych. Następnie przeszły w ręce Ludwika Felicjana Golońskiego herbu Jastrzębiec, podkomorzego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

W pierwszym ćwierćwieczu XIX w. szlak zakroczymski zyskał rozgałęzienie, które przechodziło przez Załuski. Wiadomo, że w 1827 r. wieś miała 42 mieszkańców i 7 domów. W 1885 r. stały tu 2 budynki murowane oraz 8 drewnianych. Dane z 1895 r. mówią o 22 domach, 191 mieszkańcach i 588 morgach ziemi. W tym samym roku w Załuskach mieściła się także karczma oraz urząd gminy. W 1900 r. działała natomiast gorzelnia.

Przemarsz wojsk niemieckich i rosyjskich przez Załuski w 1915 r. spowodował zniszczenie folwarku. Wojska rosyjskie zatrzymały na kilka dni siły niemieckie na przedpolach szosy. Ślady umocnień rosyjskich z tamtego okresu można dziś odnaleźć na tzw. górce. Niemcy z kolei mieli swoje pozycje w Olszynach Starych, ok. 5 km na zachód.

W 1930 r. w Załuskach znajdowało się 17 zagród i rozległy sad. Ostatnim dziedzicem wsi był Stanisław Jaworski.

STRONY HOTELI I MIAST:

to top